10 NAJBARDZIEJ (NIE)ZNANYCH FRANCUSKICH SŁÓW I WYRAŻEŃ

Najpopularniejsze galicyzmy

 

Najpopularniejsze galicyzmy w języku polskim, które nie potrafimy poprawnie wymówić, zapisać albo użyć.

O tym, że język polski przesiąknięty jest anglicyzmami każdy z nas wie, bo go pełno w środkach masowego przekazu.

O galicyzmach – wyrazach zapożyczonych z języka francuskiego – niestety już mało kto słyszał, choć powinien, bo słowa, wyrażenia, a nawet i zwroty z języka francuskiego, również na dobre zadomowiły się w języku polskim.

 

FRANCUSKI W CENIE

 

Język francuski nadal jest w modzie, a z roku na roku staje się coraz popularniejszy.

Bez dwóch zdań francuski wraca do łask i nie ma się czemu dziwić. Otwiera drzwi do kariery we wszystkich francuskojęzycznych regionach świata. Począwszy od Francji, Kanady, Szwajcarii, Afryki Północnej, a skończywszy na Belgii i… Polsce. Oj tak! Dobrze czytasz.

Francja jest w Polsce trzecim największym inwestorem zagranicznym, a ponadto jest jednym z najważniejszych partnerów handlowych Polski. Co więcej, rokrocznie przybywa w Polsce miejsc pracy (nie koniecznie we francuskich firmach), w których wymagana jest dobra znajomość języka francuskiego.

Skądinąd, kiedyś nie wypadało, człowiekowi dobrze wykształconemu, nie znać języka francuskiego. Był językiem, którym posługiwała się elita, chociażby dlatego, że zaledwie jedno francuskie słówko, wyrażenie czy zwrot może nadać konwersacji innego wymiaru.

Ale żeby tak się stało, ”małe francuskie co nieco” musi zostać zgrabnie wplątane w zdanie, czy też całą wypowiedź, a więc poprawnie użyte i… wymówione.

Sęk w tym, że w szkole nikt nas nie uczył, jak używać, pisać i wymawiać słowa zapożyczone z języka francuskiego, choć gdzieś tam, przez lata nauki się pojawiały.

W związku z tym zapraszam na szybką powtórkę, ze znaczenia, poprawnej pisowni i wymowy najbardziej popularnych w języku polskim, francuskich słów i wyrażeń, których nie potrafimy poprawnie wymówić, zapisać albo użyć.

 

10 NAJPOPULARNIEJSZYCH FRANCUSKICH SŁÓW I WYRAŻEŃ W JĘZYKU POLSKIM

 

À PROPOS

1. à propos [a pʀɔpo

  • w odniesieniu do, odnośnie, w związku z, co do;
  • nawiasem mówiąc, przy okazji, swoją drogą, notabene, tak na marginesie.  

Samo propos oznacza zamiar, plan, temat, a pochodzi od czasownika proposer – przedstawiać, proponować.

Najczęściej à propos jest używane jako partykuła wprowadzająca nowy temat wypowiedzi, którą nasunęła mówiącemu wcześniejsza, jego własna lub cudza, wypowiedź. Innymi słowy pozwala nam się odnieść do tego, co zostało powiedziane.

Przykłady użycia:

Słów kilka à propos dzisiejszych wydarzeń.

Jutro wybieram się na zakupy. À propos, nie wiesz, o której otwierają galerię?

 

ATELIER

2.  (m) atelier [atəlje]

  • pomieszczenie lub zespół pomieszczeń, stanowiących miejsce pracy twórczej artysty (malarza, fotografa, rzeźbiarza), dostosowanych (odpowiednio wyposażony, oświetlony itp.) do jego indywidualnych upodobań i charakteru wykonywanej profesji.

Dosłowne tłumaczenie: warsztat, pracownia, studio.

Słowo to nagminnie stosowane jest jako jeden z członów nazwy firm specjalizujących się w krawiectwie, fotografii, ale również i fryzjerstwie.

O ile zakład fryzjerski z prawdziwego zdarzenia kojarzy mi się z miejscem wykonywania pracy twórczej, o tyle do ”atelier profilaktyka” mam mieszane odczucia…

Przykłady użycia:

Oferta atelier krawieckiego Małgorzaty Kowalskiej jest skierowana do kobiet świadomych swojej kobiecości, ceniących jednocześnie jakość wykonania swoich strojów.

Pracownia fryzjerska ”Atelier ….” zaprasza na pokaz nowych trendów w fryzjerstwie.

Renomowane atelier krawieckie w Woli oferuje ręcznie szyte garnitury dla mężczyzn szukających niepowtarzalnego stylu.

 

AU COURANT

3. au courant [o kuʀɑ̃]

  • (być) na bieżąco, (być) zaznajomionym z bieżącym stanem rzeczy w jakiejś dziedzinie, z aktualnymi wydarzeniami, modą itp.;
  • powiadomiony, poinformowany.

Dosłowne tłumaczenie: (być) w nurcie, w biegu, w toku.

(m) courant – nurt rzeki, prąd – od czasownika courir – biegać, biec.

Przykład użycia:

Wiem, że nigdy jeszcze nie pracowałaś z dziećmi, ale na pewno jesteś au courant, że ta praca będzie wymagała od Ciebie ogromnego zaangażowania.

 

CLOU

4. (m) clou [klu]

  • główny, najważniejszy punkt, największa atrakcja, najciekawsza część czegoś.

Dosłowne tłumaczenie: gwóźdź

le clou du spetacle / d’une fête = gwóźdź programu / przyjęcia

Słowo bardzo lubiane przez autorów krzyżówek, bo występuje w nich m.in. pod takimi hasłami jak:

– główny punkt programu,

– najciekawszy punkt dla Francuza,

– meritum sprawy,

– istota z francuska,

– główny punkt.

Przykład użycia:

Wczoraj byłam na wystawie. Organizator zaprezentował nowe trendy w urządzaniu pomieszczeń biurowych, ale clou programu była wystawa nowego producenta mebli biurowych.

 

DÉJÀ VU

5. déjà vu [deʒvy] – czyli mniej więcej [deżaviu

  • złudzenie pamięciowe, polegające na przekonaniu, że osoby, przedmioty lub sytuacje obserwowane po raz pierwszy już były widziane w przeszłości.

Dosłowne tłumaczenie: już widziane.

Wyrażenie powstało z połączenia ”déjà” – już i ”vu” od czasownika voir – widzieć.

Przykład użycia:

Ponoć osoby niewidome doznają déjà vu za pośrednictwem węchu, słuchu i dotyku.

 

EN FACE

6. en face  [ɑ̃ fas]

  • naprzeciw, z przodu, twarzą do patrzącego.

Wyrażenie powstało z połączenia przyimka ”en” – w oraz rzeczownika (f) ”face” –  twarz.

Z reguły kojarzy się z fotografem i znienawidzonymi zdjęciami do dokumentów.

Przykład użycia:

Przyjmowane są zdjęcia paszportowe tylko en face, bez min, uśmiechów i grymasów.

 

FAUX PAS

7.  faux pas [fo pa]

  • nietakt, uchybienie formom towarzyskim;
  • gafa, pomyłka, lapsus.

Dosłowne tłumaczenie: fałszywy krok. 

Wyrażenie powstało z połączenia ”faux” – fałszywy oraz (m) ”pas” – krok.

Przykład użycia:

No i masz! Znowu popełniłem faux pas.

 

TÊTE-À-TÊTE

8. tête-à-tête [tɛtatɛt]

  • sam na sam, w cztery oczy, we dwoje;
  • spotkanie dwóch osób (zwłaszcza różnej płci) sam na sam, w cztery oczy, we dwoje.

Dosłowne tłumaczenie: głowa w górę. 

Wyrażenie powstało z podwojonego słowa (f) tête – głowa, połączonego przyimkiem à.

Przykład użycia:

Najlepszym rozwiązaniem są zajęcia tête-à-tête, czyli indywidualne.

 

VIS-À-VIS

9. vis-à-vis [vizavi]

  • naprzeciwko (kogoś lub czegoś);
  • potocznie, żartobliwie o osobie, która mieszka naprzeciwko kogoś.

Dosłowne tłumaczenie: twarzą w twarz.

 Przykład użycia:

Gdzie jestem? Vis-à-vis Centrum Kongresowego.

 

RENDEZ-VOUS

10. rendez-vous [ʀɑ̃devu

  • randka, spotkanie towarzyskie, umówione spotkanie dwu osób, czujących do siebie sympatię, zainteresowanych sobą;
  • schadzka w celu poromansowania, schadzka miłosna;
  • umówione spotkanie, ustalone miejsce spotkania.

Słowo pochodzi od francuskiego czasownika se rendre – udać się (gdzieś, do kogoś), przemieścić, ale też i poddawać się, ulec komuś… hmm

Przykład użycia:

Kaśka siedzi od godziny w łazience, bo dzisiaj ma rendez-vous.

Warto jeszcze wspomnieć, że francuskie rendez-vous (RV) jest zdecydowanym faworytem – z całego powyższego zestawienia 10 najbardziej (nie)znanych francuskich słów i wyrażeń w języku polskim – jeśli chodzi o słowo francuskiego pochodzenia, które najczęściej zostało użyte do zatytułowania piosenek, oczywiście nie tylko przez francuskich wykonawców.

Zapewne i Ty sam bez trudu wymienisz choć jeden tytuł piosenki, jakiś przebój, który w tytule zawiera właśnie rendez-vous.

A czy kiedykolwiek miałeś okazje porównać wymowę tego słowa w różnych językach?

Jeśli nie, to zrób to teraz.

Odsłuchaj poniższe piosenki, by się dowiedzieć jak powinno brzmieć, a jak brzmi francuskie rendez-vous po polskupo angielsku”:

Belleville – Rendez-Vous – rendez-vous wymawiane po francusku:

Craig David – Rendezvous –  rendez-vous wymawiane po angielsku:

i  nasza rodowita perełka:

Kombi – Nasze Randez Vous – rendez-vous wymawiane po polsku:

Zgadza się! Dobrze słyszysz:

Nasze RANDE WU, tylko w wyobraźni. RANDE WU moich snów.

 

 

 

Sam widzisz, że spolszczona wersja [rande-wu], chociażby w wydaniu Kombi, już na stałe zagościła, żeby nie powiedzieć przyjęła się, w języku polskim. Pytanie tylko, co Ty na to?

 

ANKIETA ”FRANCUSKI” + NIESPODZIANKA

 

A jeśli masz jakieś pytania, szukasz dodatkowych informacji, potrzebujesz pomocy, materiałów do nauki języka francuskiego, to koniecznie napisz mi o tym w poniższej ankiecie, bym wiedziała, jaką wiedzą, jakimi materiałami do nauki, powinnam się z Tobą podzielić.

Dla osób, które wypełnią ankietę i zostawią do siebie adres email mam niespodziankę 🙂

Powered byTypeform

 

Przydatne informacje, podziel się nimi ze znajomymi!

Masz ochotę na więcej? Weź udział we FRANGowym quizie językowym o francuskich zapożyczeniach w języku polskimDowiedz się skąd się wzięło słowo forsa i pralinki oraz co tak naprawdę oznacza słowo frymuśna i wiele innych.

A jeśli jesteś skonfu(n)dowany i nie wiesz, jak w końcu poprawnie wymawiać, pisać i używać w języku polskim francuskie słowo ”entourage” to zerknij tutaj 🙂

4 komentarze do “10 NAJBARDZIEJ (NIE)ZNANYCH FRANCUSKICH SŁÓW I WYRAŻEŃ

  1. Justyna Odpowiedz

    Super wpis! Szukam ostatnio właśnie takich „smaczków językowych”, bo uczę się od niedawna francuskiego, teraz we wakacje mam przerwę w szkole językowej, więc staram się na własna rękę uczyć ;p

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *